İbrahim Sanalp yazdı; NİYET

Köşe yazarımız İbrahim Sanalp makalesinde;

Niyet, bir şey yapmayı zihinde tasarlamaya denir. Niyet, düşünüp istemektir. Niyet, amaç, hedef benzerlik gösterir. Bütün-parça kuralına göre düşünülür. Niyet, amaç, hedef: bütün-parça kuralına göre düşünülür.

Dini bilgiye göre niyet, Allah rızası için düşünmeyi ve devamında hareket etmeyi belirtir. Allah, bütün olur. Diğer her şey, Allah’ın parçası olur. Kul da Allah’ın parçası olur. Kul, en değerli varlık olur.

Merkeze bütün konulur. Çevreye parçalar konulur. İnsan merkezli ve doğa merkezli düşünülür. İnsan merkezli düşüncede, insan bütün olur. Diğer doğa varlıkları parça olur. Doğa merkezli düşüncede, insan da doğanın parçası olur. Düşünce-düşünmek merkeze konulunca, insan bedeni de diğer varlıklar gibi parça olur.

Toplum merkezli düşünülür. Toplum bütün, birey parça olur. Birey merkezli düşünülür. Birey, toplumun parçası olur. Merkeze alınmak, bir öncelik tanımak olur. Topluma ya da bireye öncelik tanınır.

Her bilgi türü, dünyaya bir bakış açısı olur. Bakış açısı, niyet, amaç, hedef özelliği taşır. Sözlü ve yazılı anlatımda kurallar vardır. Bu kurallara göre anlatım yapılır. Bilgi türlerinin bir alanı vardır. Bu alanla ilgili bilgi oluşturulur.

Gerçek ayrıntıda gizlidir, denir. Gerçek, bütünü ve parça olan ayrıntıyı anlatmayı içerir. Bir bütünün içinde, ayrıntı-parça anlam kazanır.

Bilgi felsefesinde, altı bilgi türü var. Günlük bilgi, teknik bilgi, dini bilgi, sanat bilgisi, bilimsel bilgi, felsefe bilgisi… Her bilgi türü, dünyaya bir bakış açısı olur. Bilgi türleri, bilgi bütünlüğü olur. Aynı zamanda bilgi bütünlüğünün parçası olur. Felsefe bilgisi dünyaya, bir bütün olarak bakar. Diğer bilgi türleri, kendi alanlarıyla ilgilenir. Her bilgi türü, kendi kurallarını oluşturup bilgi üretir.

Laiklik, bilgiyi ikiye ayırmaktır. Din işleri bilgisi ve devlet işleri bilgisi, birer bilgi türüdür. Din işleri bilgisinde, Allah rızası için düşünülür ve niyet, amaç, hedef belirtilir. Devlet işleri bilgisinde, dünya şartları düşünülerek niyet, amaç, hedef belirtilir.

Sekülerizm, bilgiyi iki türe ayırmaktır. Din işleri bilgisi ve dünya işleri bilgisi, birer bilgi türüdür. Din işleri bilgisinde, Allah rızası için düşünülür ve niyet, amaç, hedef belirtilir. Dünya işleri bilgisinde, dünya şartları düşünülür ve niyet, amaç, hedef belirtilir.

Laiklik ve sekülerizm, iki ayrı bilgi türüyle ayrı ayrı örgütlenmeyi içerir. Laikliğe göre, din işleri bilgisiyle dini örgütlenme kurulur. Devlet işleri bilgisiyle devlet örgütlenmesi kurulur. Sekülerizme göre, din işleri bilgisiyle dini örgütlenme kurulur. Dünya işleri bilgisiyle devlet örgütlenmesi kurulur. Toplum, ayrı ayrı din ve devlet örgütü kurar.

Laiklik ve sekülerizm kurallarına göre, din işleri bilgisi, ibadet kurallarıyla sınırlanır.  İbadet kurallarıyla sınırlı hutbe okunur, vaaz ve fetva verilir. Her bilgi türü, kendi kurallarını oluşturup bilgi üretir.

Niyet, amaç, hedef belirli bir zaman sonunda olacakların, varsayımı olur. Bir süreç düşünülür. Düşünce, serbest olur. Niyet, amaç, hedef düşünce olarak serbest olur. Maneviyat serbest olur. Düşünce, maneviyat olur. Davranış, maddiyat olur. Maddiyat ve davranış sınırlanır ya da yasaklanır.