İbrahim Sanalp yazdı; İNSANI ANLAMAK

Köşe yazarımız İbrahim Sanalp makalesinde;

Doğanın özü, insanda kendini gösterir. Her hikâye kendine ve kişiye özel olur. İnsan kim olduğunu ancak geçmişine, geçtiği yola bakarak öğrenir. İnsan hayatı metafor denilen bir varlığa benzetilerek anlatılır. İnsan hayatı merdiven ya da yol metaforu ile anlatılır. Hayatı anlamak için bilgi önemlidir.

Tiyatro, insanı bir hayal dünyasına götürür. Tiyatro ayni zamanda gerçeğin kendisidir. Tiyatro, insanı insana anlatır. Hacivat ve Karagöz oyunu, hayal perdesinde oluşturulan gerçeği anlatır.

Gece insanın içindedir. İnsan gece gibi gizemlidir. Gece, deniz, sahil metaforları herkes için geçerlidir. İnsan hayatı bir varlığa-bir metafora benzetilerek anlatılır. İnsan hayatı gece metaforuna benzetilerek anlatılır.

İnsan öğrenmeyi sever. Okul, insanın öğrenmesi için gereklidir. Okulun ve kültürün etkisinde yaşanır. Kültür, insanın ürettiği her şeydir. Bütün bilgi türleri okulda öğrenilir. Okulda sınırları çizilmiş bir bilgi verilir.

İnsan, dokunmayı, seçmeyi, sahte ile gerçeği ayırmayı deneyerek öğrenir. İnsan bilgi ile beslenir. Hayat boşluk kabul etmez. Boşluğun dolması, dağınıklığın toplanması gerekir. İnsan gözlerine hayal, sevgi, dostluk, vefa sığdırır.

Sevgi dile getirilerek yaşanır. Duygular anlatılır. Sevgi ve duygularla bir bütünlük içinde olunur. Doğadaki her parça, birbiriyle uzlaşmaya çalışır. İnsan çevresine uyum sağladığı ölçüde dayanıklı olur.

İnsan, içine akabileceği bir kalıba, tutunacağı bir dala ihtiyaç duyar. İnsan hem insana ihtiyaç duyar hem yalnızlığa ihtiyaç duyar. İnsan, insanla ve yalnızlıkla bir bütün oluşturur. Bir parçası insan olur, bir parçası yalnızlık olur.

Edebiyat bir keşifler sanatıdır. Yazma arzusu, bilinmeyen bir şeyi keşfetmeye yönelik olur. Yazar, okurla buluşma arzusuyla yazmaya çalışır. Yazar ve okur, bir metinde buluşur.

İçgüdü insanı bilmeye, anlamaya, çözmeye, keşfetmeye, yaratmaya yönelten bir güçtür.

Zaman, yer, içinde yaşanılan koşullar bir bütünlük oluşturur. Bu bütünlük içinde insanlar arasında bir yakınlık oluşur. Kişi geçmişini hatırlar. Geleceğini kabullenir. Kabullenmek, sorunları çözüm odaklı düşünmek olur.

Hayat çağırıcıdır. Bir mutluluk hissedildiğinde, umutlar yeşerir. İnsan eninde sonunda kendine döner. Bir bedenin mutluluğu vardır ve beden umutla ayakta kalır.

Özgürlük, vicdan gibi değerler bilgiye dayanır. Bilgi ile değerler oluşturulur. İş, bilgi ister. Görev, bilgi ister. İbadet, bilgi ister. İş, görev, ibadet bir bütün olur. İş, görev, ibadet eşit olur.

İnsanı diğer insanlardan ayıran: birikim, özgünlük, kişisel seçim gibi özellikler olur. İnsanın, bulunduğu hayat şartları içinde kişiliği oluşur. Geçmiş, şimdiki zaman, gelecek bir bütün olur. Zihin yoluyla geçmiş, şimdiki zaman, gelecek arasında zaman geçişleri yapılır. İnsan, insanı anlamaya çalışır.